نقدی بر ابزارهای سیاست پولی در بانکداری اسلامی (تجربه جمهوری اسلامی ایران)

سیاستهای پولی تغییر در عرضه پول است توسط بانک مرکزی و به منظور رسیدن به اهداف نهایی اقتصاد. بانکهای مرکزی جهت رسیدن به اهداف سیاستهای پولی از ابزارهای گوناگونی بهره می برند از جمله: عملیات بازار باز، نسبت سپرده قانونی و کنترل کمی و کیفی اعتبارات که به علت استفاده زیاد از آنها در کشورهای مختلف، رفته رفته به ابزارهای متعارف سیاستهای پولی بدل گشته اند. بعد از انقلاب اسلامی در ایران و هماهنگ با تغییرات نظام بانکی، ابزارهای سیاست پولی نیز دستخوش تحول شده و بعضی از ابزارهای گذشته که ماهیت ربوی داشتند مطابق قانون منع شدند. و در مقابل ابزارهای جدیدی جهت جایگزینی ابزارهای پیشین از سوی بانک مرکزی معرفی شدند، از جمله تغییرات نرخ سود پرداختنی به سپرده های سرمایه گذاری. این ابزار اگر چه در آغاز نقش چندانی در تجهیز سپرده های سرمایه گذاری ایفا نکرد ، لیکن به تدریج و با تنوع بخشیدن در سپرده های سرمایه گذاری و بالا بردن نرخ سود پرداختنی به آنها در طی سالهای 1376-1369 به ابزاری نسبتا کارا تبدیل شد.انتشار اوراق قرضه از کاراترین ابزارهای سیاست پولی در نظام بانکداری ربوی محسوب می شود. بعد از تصویب قانون عملیات بانکی بدون ربا و حذف این ابزار، ابزارهای جایگزینی پیشنهاد شد. محقق در این تحقیق ابزار جدیدی تحت عنوان اجاره به شرط تملیک دولتی پیشنهاد می کند که ترکیبی است از دو عقد قرضه الحسنه و اجاره به شرط تملیک.